‘Wij gebruiken ons souterrain om te slapen en bij hoosbuien loopt het grondwater naar binnen’
Het vervangen van oude riolering is niet meer genoeg om het water van steeds
extremere regenbuien op te vangen. De meeste gemeenten in de regio
Rijnmond nemen dan ook extra maatregelen om regenwater te verwerken.
Dit blijkt uit een enquête die RTV Rijnmond in samenwerking met de NOS en de andere regionale
omroepen hield onder inwoners en gemeenten van het Rijnmondgebied.
Gemeenten noemen als aanvullende maatregelen: extra waterbergingen, het verbreden van
watergangen en het aanleggen van gescheiden systemen waarbij regenwater niet meer wordt
opgevangen in de riolen. Van inwoners wordt verwacht dat zij geveltuintjes aanleggen, hun tuinen
vergroenen of in een ‘wateropneembaar’ dak investeren.
Overbelaste riolering
De meeste gemeenten betrekken de inwoners inmiddels bij hun waterbeleid. Zo stimuleren
acht gemeenten uit de regio hun inwoners om tegels te vervangen voor bomen en ander groen,
waardoor regenwater makkelijker wordt weggevoerd en niet via de vaak overbelaste riolering weg
hoeft. Deze gemeenten hebben zich aangesloten bij het landelijke project Steenbreek.
Uit onze enquête blijkt dat de gemeenten de staat van hun rioolstelsel minimaal als ‘voldoende’
beoordelen. Er wordt flink geïnvesteerd. De gemeente Rotterdam lijkt daarin voorop te lopen. De
stad investeert veel in het ondergrondse waterstelsel. Ieder jaar wordt er veertig kilometer
riolering vervangen. „Dit gebeurt per wijk, en niet zoals voorheen per straat”, legt Bas de Wildt van
de gemeente Rotterdam uit. „We kijken dan meteen wat de wijk verder nodig heeft om het
toenemende regenwater te kunnen verwerken.”
Ondanks de inzet van de gemeente komen de meeste klachten in de enquête uit Rotterdam.
Vooral inwoners van oude woningen (bouwjaar 1900-1940) hebben geregeld wateroverlast. Ze
melden ondergelopen tuinen, water op straat, water in kelders en souterrains en opborrelend
water in wc's.
Waterstofzuiger
Jiske Foppe woont in zo'n straat, de Jan Sonjéstraat in de Rotterdamse wijk Middelland. Zij staat
regelmatig met de waterstofzuiger in de hand om het water uit haar souterrain weg te krijgen. „Wij
gebruiken ons souterrain om te slapen en voor opslag. Bij hoosbuien loopt het grondwater naar
binnen, dat gebeurt bij elke heftige regenbui.”
Jiske is niet de enige met dit probleem, volgens haar heeft de hele straat er last van. Sommigen
bewoners gebruiken hun souterrain daarom niet meer als opslag of slaapkamer.
„Sinds het riool in 2015 is vervangen, is de overlast erger geworden”, vertelt Jiske. „Voorheen
hadden we hooguit één keer per jaar overlast. Ik vind dat ze ons moeten helpen bij het vinden van
een oplossing.”
Grondwater
„Het klopt dat de riolen zijn vervangen in de Jan Sonjéstraat”, zegt Bas de Wildt van de gemeente
Rotterdam. „De oude riolen lekten water omdat de pijpen niet goed op elkaar aansloten. Maar de
nieuwe rioolbuizen sluiten wel op elkaar aan en lekken daardoor geen water. Het kan zijn dat
daardoor het grondwater iets hoger komt te staan (redactie: doordat het grondwater de rioolbuis niet
meer in kan).”
Wat de situatie extra gecompliceerd maakt, zijn de palen waarop de oude huizen zijn gebouwd. Die
zijn van hout en gaan rotten als het grondwater te laag en de palen droog komen te staan.
De Wildt: „Wij zoeken naar een middenweg, het water mag niet te hoog staan want dan lopen de
kelders onder, maar ook niet te laat want dan gaan de palen rotten.”
Ondertussen zitten de bewoners van de Jan Sonjéstraat regelmatig met natte voeten. Niet
iedereen heeft duizenden euro's om het souterrain kiervrij te maken. En het ligt niet voor de hand
dat de gemeente met geld over de brug komt; volgens het bouwbesluit zijn bewoners namelijk zelf
verantwoordelijk voor het drooghouden van hun kelder.
Waterabsorberend
Hoewel de gemeente Rotterdam al veel heeft gedaan om de overdaad aan hemelwater op te
kunnen vangen — denk aan waterpleinen en waterbergingen — is het nog niet genoeg.
De openbare ruimte is inmiddels al behoorlijk ‘waterabsorberend’, zegt projectleider
watermanagement Johan Verlinde. „Maar de openbare ruimte beslaat maar veertig procent van de
grond in Rotterdam, de overige zestig procent is in particulier bezit. De komende jaren moeten we
die ruimte ook gaan aanpakken. We zijn druk bezig om private partijen te overtuigen van dit belang.”
Verlinde doelt op woningcorporaties en bouwbedrijven die bij het bouwen van nieuwe wijken
aanpassingen kunnen maken. Maar ook particuliere huiseigenaren moeten volgens hem aan de
bak. „Geveltuintjes, groene daken, slimme regentonnen, tuinen zonder tegel… het is allemaal nodig
om de wateroverlast van de toekomst het hoofd te bieden.”
Onderschrift bij de foto
Wat is de wateroverlast in de Rotterdamse Jan Sonjéstraat?
