Jan Sonjéstraat

Joh. L. van Hooijdonk

Stoffeerderij. Behangerij. Beddenmakerij

Complete Woning-inrichting

Jan Sonjéstraat 13

Halfwas Stoffeerder

gevraagd

bij Joh.L. van Hooijdonk, Jan Sonjéstraat 13b, Rotterdam.

Stoffeerdersleerling

Goed loon. J.L. van Hooijdonk. Jan Sonjéstraat 13b West.

Heren Kleermakers gevraagd

voor thuiswerk, grootwerker, klasse B, halfwas of naaister voor atelier. Jac. A.B. van Hooijdonk, Jan Sonjéstraat 13, telefoon 37180.

Reparatie aan alle soorten meubelen.

De nieuwste stoffen vanaf ƒ40.— per stel. Joh.L. van Hooijdonk, Jan Sonjéstraat 13b, Telefoon 36612, Rotterdam.

Alles voor uw woning.

Koop uw Sint-Nicolaasgeschenken bij Joh. van Hooijdonk, onder andere tafelkleden vanaf ƒ15,75, stoelkussens vanaf ƒ35, per stel. Joh.L. van Hooijdonk. Engelsestraat 145. telefoon 36612 (oud Mathenesse) Jan Sonjéstraat 13b, telefoon 53880.

Modern 2-persoons

ledikant

met achterwand, 2 nachtkastjes. Gezondheids matras en bed, lichtblauw. Modern 1-persoons ledikant met bed ƒ35,—. Te bevragen J.H.L. van Hooijdonk, Jan Sonjéstraat 13b, beneden. Telefoon 253880.

Oudste inwoner Jan Sonjéstraat ingenomen met prijs

De Jan Sonjéstraat is in de prijzen gevallen bij de uitreiking van de Opzoomerprijs voor Delfshaven. Als genomineerde wonnen de bewoners van de Jan Sonjéstraat duizend gulden door maandelijks met z'n allen de straat schoon te maken, waardoor iedereen zich verantwoordelijk voor de straat is gaan voelen.

Daarnaast hebben zij de straat opgevrolijkt met plantenbakken. Dat deze activiteiten de saamhorigheid in de straat bevorderen, kan de oudste bewoner, meneer Van Hooijdonk, beamen. Hij woont al 67 jaar in de straat. Boven woonde hij met zijn vrouw en drie dochters. In de kelder had hij een stoffeerderswerkplaats met zeven man personeel. Later verhuisde de zaak naar de Engelsestraat. In de loop der jaren heeft Van Hooijdonk allerlei veranderingen meegemaakt. Als schooljongen — hij ging naar school in de Oostervantstraat — ging hij met vriendjes over sloten springen die grensden aan boerderijen aan de tegenwoordige Beukelsdijk.

„Dan werden we nog weleens achterna gezeten door de boer,” herinnert hij zich. „Het was allemaal land. Op de Middellandstraat stonden geen huizen. Dat was de polder. Een ruimte had je! Op het Henegouwerplein gooiden ze al het as op het plein en dan had je een hele grote berg, waar de mensen hun kooltjes uit zaten te zoeken.”

De Tweede Wereldoorlog staat Van Hooijdonk nog helder voor de geest. Naast zijn huis, waar hij met zijn vrouw en drie dochters woonde, verrees een café dat druk werd bezocht door Duitse soldaten. Hij maakte mee hoe de huizen verduisterd moesten worden en hoe onschuldige mensen op de Middellandstraat werden neergeschoten. Voor zijn ogen werd het Joodse Ziekenhuis aan de Claes de Vrieselaan ontruimd.

„Bij de grote brand van het bombardement heb ik als hulp in de straat gestaan,” herinnert hij zich. „Dan kwamen de mensen allemaal spullen brengen. De mensen uit het ziekenhuis werden natuurlijk verplaatst allemaal, dus dan hadden ze dekens nodig en slopen en kussens. Ik stond dat op de hoek van de straat te verzamelen en dat werd dan naderhand weggehaald. Dan zag ik hoe de gewonden en de zieken in auto's werden weggevoerd. Je werd op een afstand gehouden. De Duitsers liepen met geweren in de aanslag. Ik ben in dat ziekenhuis verschillende keren op visite geweest, bij kennissen. Jarenlang heb ik als kind zijnde een Joods vriendje gehad.”

Sommige huizen uit de straat, die rond de eeuwwisseling is gebouwd, heeft Van Hooijdonk zien afbreken en zien vervangen door nieuwe. Ook de bevolking heeft hij zien veranderen. De welgestelden heeft hij naar de buitenwijken weg zien trekken, om plaats te maken voor een gemêleerde bevolking van verschillende nationaliteiten.

In zijn herinnering Opzoomerden bewoners van de straat al voordat het woord was uitgevonden: „De stoepjes en de bellen werden gepoetst. Dat zie je tegenwoordig niet meer,” constateert Van Hooijdonk, die toegeeft dat het met de gezamenlijke schoonmaakakties in de straat wel weer de goede kant uit gaat. Ondanks zijn hoge leeftijd draagt hij hier nog steeds aan bij: „Ik doe nog graag mee. Mijn eigen straatje veeg ik ook altijd nog. Ik kan niet tegen vuil. Misschien ben ik daar een beetje te precies in,” zegt Van Hooijdonk, die vindt dat de Roteb ook wel iets vaker zou mogen vegen: „Om de twee weken is te weinig.” Toch zou hij het maandelijks vegen met zijn medebewoners niet willen missen: „We gaan goed met elkaar om. Ik vind het gezellig.”

Onderschrift bij de foto De Heer van Hooijdonk zou het maandelijks vegen met de medebewoners niet willen missen.

foto: Sjoerd Nicolaï

Opsporing verzocht

De Jan Sonjéstraat, vernoemd naar de landschapschilder Johannes Gabrielszoon Sonjé (1625-1707), bestaat op 7 maart 2000 een eeuw. De voorbereidingen voor een feest zijn in volle gang door de straatgroep Jan Sonjé. Daarnaast stelt men een boekje samen, waarvoor men speurt naar mensen die verhalen over de straat kunnen vertellen of oude foto's in bruikleen willen geven. Voorts worden gegevens gezocht over een danssalon die zich in de straat bevond alsmede de koffiebranderij van Gelton, een machinale brei-inrichting van Ladage en nog veel meer. T. de Does is de inzender van de bijgaande foto van kinderen van de Putsebocht in Vreewijk. Niet bekend is in welk jaar deze is gemaakt, maar afgaande op de kleding en de autostep met luchtbanden zal dat in de jaren vijftig zijn geweest. De Does is nieuwsgierig naar de namen van de kinderen en ook naar anekdotes. P.J. Rijnhout zoekt foto's van de Gouvernedwarsstraat en het pand Gouvernestraat 2, het huis waarin onder anderen zijn broer, Rigardus Rijnhout (beter bekend als de Reus van Rotterdam) heeft gewoond. Voorts zoekt hij medeleerlingen die in de Gaffeldwarsstraat in de klas hebben gezeten bij juffrouw Vermeulen of de meesters Van Gerdingen en de Bruin. Reacties uitsluitend schriftelijk aan ‘Rotterdam van toen’.

Foto collectie T. de Does

Terugblik op de receptie ‘100 jaar Jan Sonjéstraat’

De receptie rond het 100-jarig bestaan van de Jan Sonjéstraat was uitbundig en werd door zo'n 200 personen bezocht. Tijdens de receptie werd het boekje ‘Even terug in de tijd’ gepresenteerd. Het is een werkelijk schitterend boekje geworden met vele prachtige sfeervolle en nostalgische foto's en verhalen.

Wie nu denkt dat de bewoners de volgende 100 jaar lekker achterover gaan leunen vergist zich. Integendeel!

Een aantal nieuwe activiteiten staan al weer op de rol: zo is er op zaterdag 13 mei 2000 aanstaande de jaarlijkse geraniumdag en op zaterdag 3 juni 2000 volgt dan het jaarlijkse straatdiner.

Kortom, de Jan Sonjéstraat is en blijft een bijzonder actieve straat.

Jan Sonjéstraat viert honderdjarig bestaan met boek

Door Rein Wolters

Rotterdam — Aan het eind van de 19de eeuw ging het snel met de groei van Rotterdam. In tal van wijken regen de straten zich aaneen tot buurten. Dat gebeurde onder meer in Feijenoord, Charlois, Afrikaanderwijk, het Oude Westen en Middelland. Veel straten in die buurten bereiken dezer dagen en maanden de leeftijd van honderd jaar. De bewoners van de Heemraadssingel, de meest ‘deftige’ straat van de wijk Middelland in de deelgemeente Delfshaven timmerde begin vorige week al aan de weg met een eeuwviering. In september 2000 komt er een boek uit over de historie van de straat. De bewoners van de minder ‘deftige’ Jan Sonjéstraat, een zijstraat van de 1e Middellandstraat, waren hun wijkgenoten van de Heemraadssingel voor met een boek. Zij presenteerden zaterdag 11 maart 2000 in wijkcentrum Middelland hun ‘Even terug in de tijd — 100 jaar Jan Sonjéstraat’. Dat ging gepaard met een feest, waar de nostalgische verhalen vanaf dropen. De vloer bezweek bijna onder het gewicht van de ongeveer tweehonderd bewoners en ex-bewoners. Al tijdens de bijeenkomst bleek dat initiatiefnemers Jan Poot, Don Lassooij en Aad Lutgerink van het organiserende comité veel energie in hun idee hadden gestoken. „De Jan Sonjéstraat is niet zo maar een straat,” vertolkte 73-jarige Jan Poot. „Wij zijn er trots op dat de bewoners van vroeger en nu, graag in deze straat wonen.”

Hecht

Deelraadsvoorzitter Tom Harreman van Delfshaven benadrukte dat, handenschuddend in de menigte, nog eens. „Het zijn mensen die op een fantastische wijze met hun woonstraat bezig zijn. In Middelland is het een woonstraat met hechte banden. De Jan Sonjéstraat mag gelden als een voorbeeld voor heel de deelgemeente.”

Tegen de achtergrondmuziek van John Verkroost, die uitbundig werd toegezongen vanwege zijn zestigste verlaardag, kwamen de verhalen los. Zoals over de gezusters Ladage die op de hoek met de Schermlaan tot aan het begin van de jaren zestig een winkel in knopen, garen, band en fournituren hadden. „Mijn moeder heeft daar in 1929 de inhoud van haar naaidoos gekocht en ik deed in 1958 hetzelfde. En ook van de firma Huisman van de slogan ‘Kleeren maken de man en Huisman maakt de kleeren’. Vanaf 1885 bevond de zaak zich op de Hoogstraat. In 1940, na de verwoesting van het centrum, werd een noodwinkel ingericht op de hoek Jan Sonjéstraat/1e Middellandstraat. Dat was op de plek waar anno 2000 het chinees-restaurant Augi is gevestigd. Nog tijdens de Tweede Wereldoorlog werd op nummer 4 een opslagplaats in gebruik genomen. Na de oorlog bleef de noodvestiging voortbestaan als filiaal en werd in 1950 zelfs uitgebreid met en aangrenzend pand aan de 1e Middellandstraat. Dat duurde tot de sluiting van het bedrijf aan het eind van de jaren zeventig.”

Immigratie

De bewoners van nu van de Jan Sonjéstraat vormen en gemengd gezelschap van harde werkers. De immigratie is ook zichtbaar in de straat: nog nooit is deze zo kleurrijk geweest. De bewoners komen uit 21 verschillende landen en de straat heeft dus een ander gezicht gekregen. Maar de verschillen met vroeger zijn minder groot dan ze misschien lijken, constateert historicus Oscar Gelderblom (28) in een van de hoofdstukken van het door hem geschreven boek. Daarin is ook een fotogalerij in kleur opgenomen van huidige bewoners, gemaakt door fotograaf Jan van der Ploeg. Het boekje is gedrukt in een oplage van 750 stuks en is in beginsel alleen bestemd voor huidige en ex-bewoners. Met de receptie van zaterdag 11 maart 2000 is het niet gedaan met de feestelijkheden. Deze worden in mei 2000 voortgezet met net vullen van de bloembakken in de straat en in juni 2000 in het kader van opzoomeren met een straatdiner. „Zo blijven we optimaal en positief bezig,” verwoordt bewoner Aad Lutgerink.

Onderschrift bij de foto Terwijl de bewoners aan het feesten waren in het wijkcentrum, wapperen vrolijke vlaggen in de honderdjarige straat. Foto Jaap Rozema/Rotterdams Dagblad

Presentatie boekje hoogtepunt feest honderd jaar Jan Sonjé

Met onder andere een drukbezochte receptie en de presentatie van een fotoboek is zaterdag 11 maart 2000 het honderdjarig bestaan van de Jan Sonjéstraat gevierd. De meeste huidige bewoners waren op de receptie in het Trefcentrum aanwezig. Daarnaast waren er veel voormalige bewoners van het straatje tussen Eerste Middellandstraat en Schermlaan. Een van hen, Koos van Wingerden, vertelde dat zijn vader, wanneer een van de kinderen weer eens een deur open had laten staan, standaard riep: ‘We stoken niet voor de Jan Sonjéstraat!’ Twee generates later is die kreet binnen de familie nog steeds een gevleugelde uitdrukking, ook al wonen de leden ervan al vijftig jaar elders. Hoogtepunt van het feest was de presentatie van het boekje ‘Even terug in de tijd’ dat in een oplage van 750 stuks is verschenen. Het eerste exemplaar werd overhandigd aan de 97-jarige bewoner Jan van Hooijdonk. Aan hem is een pagina in het boekje gewijd. In het boekje wordt aandacht besteed aan de kunstschilder Jan Sonjé, een klein beetje aan de geschiedenis van de straat, de verschillende bouwstijlen, woonvormen, het sociale leven, de winkels en bedrijven, de straat tijdens de Tweede Wereldoorlog, de Bellebom, de stadsvernieuwing, het opzoomeren en overlast van de drugshandel. De tekst werd geschreven door straatbewoner Oscar Gelderblom, en voorzien van links en rechts geritselde foto's. Het hart van het boekje, en dat is uniek, is een overzicht met portreten van op twee na, alle bewoners van de Jan Sonjéstraat. Fotograaf Jan van der Ploeg maakte alle foto's, in kleur, bij de bewoners voor de deur, op een foto na, waar hij zelf als straatbewoner op staat. Boekje en feest zijn er gekomen doordat een drietal bewoners voortdurend bezig bleef en anderen wisten te stimuleren. Jan Poot, Aad Lutgerink en Don Lassooij werden dan ook in de bloemen gezet. Voor de bewoners van de Jan Sonjéstraat is het feest nog niet afgelopen. In het voorjaar kleden zij de straat aan met bloembakken, en er staat nog en straatdiner op het programma, waarbij iedereen, er wonen ruim twintig nationaliteiten, een maaltijd uit eigen land bereidt.

Onderschrift bij de foto De 97-jarige Jan van Hooijdonk krijgt het eerste exemplaar van het Jan Sonjéboekje uitgereikt. Foto: Leunis Verlinde

100 jaar Jan Sonjéstraat

Op 7 maart 2000 aanstaande bestaat de Jan Sonjéstraat, gelegen in het hartje van Middelland, 100 jaar.

De Jan Sonjéstraat is niet zo maar een straat. We zijn er trots op, dat over het algemeen de bewoners, vroeger en nu, graag in deze straat wonen.

Om het 100-jarig bestaan niet onopgemerkt voorbij te laten gaan nodigen wij u uit op onze feestelijke receptie op zaterdag 11 maart 2000 tussen 14.30 en 16.30 uur in het Buurthuis Trefcentrum Middelland, Middellandstraat 103, 1e etage.

Op deze receptie wordt u in de gelegenheid gesteld met bewoners, oud-bewoners, sponsoren en andere genodigden te toosten, herinneringen op te halen en met elkaar van gedachten te wisselen over de straat. Bovendien wordt u het boekje ‘Even terug in de tijd’ over de Jan Sonjéstraat uitgereikt. Wij stellen het zeer op prijs u allen deze middag te ontmoeten.

Jan Sonjéstraat 100 jaar

door Ineke Westbroek

„In deze straat lukt het om mensen die heel erg van elkaar verschillen bij elkaar te krijgen.” Een grote kracht van de honderdjarige Jan Sonjéstraat, vindt Aad Lutgerink, die al eenendertig jaar in de straat woont. Als onderstreping van zijn stelling wapperden in de Jan Sonjéstraat de vlaggen van alle nationaliteiten van mensen die er wonen.

Uit het gedenkboekje ‘Even terug in de tijd’, dat is samengesteld door de straatgroep Jan Sonjé en geschreven en geïllustreerd is door de bewoners Oscar Gelderblom en Jan van der Ploeg, valt op te maken dat de mensen in de Jan Sonjéstraat zowel in het heden als in het verleden een hechte groep hebben gevormd. Tijdens de jubileumreünie, die de straatgroep op 11 maart 2000 in het Trefcentrum organiseerde, werd het eerste exemplaar uitgereikt aan de oudste bewoner, de heer Jan van Hooijdonk (97).

Even terug in de tijd beschrijft de afgelopen honderd jaar Jan Sonjéstraat en geeft een beeld van de straat anno nu. Veel voormalige bewoners hebben meegewerkt aan het boek, door oude foto's aan te leveren. De oud-bewoners, die verspreid over het hele land blijken te wonen, reageerden op oproepen in kranten, die de straatgroep had geplaatst. De familie Knulst, die van 1925 tot 1935 met negen broertjes en zusjes op 33b woonde, vond het leuk om gehoor te geven aan de oproep voor foto's en deelname aan de reünie. Zij hebben hun straatje nooit kunnen vergeten. De heer Knulst, die tegenwoordig in Berkel en Rodenrijs woont, weet nog precies alle bedrijfjes in de straat, zoals de boordenwasserij waar zijn vader de boorden liet stijven. Ook de garen- en bandzaak van de gezusters Ladage ligt hem nog vers in het geheugen: „Daar was een blinde muur. Als we daar met ballen tegenaan gooiden, kwamen ze naar buiten, want die ballen belandden wel eens tegen de ramen.” Zijn zus (zij woont alweer vele jaren in Schiebroek) weet nog hoe zij 's avonds, gezeten op de tuintrap, urenlang over de schutting met haar buurmeisje zat te kletsen: „We hadden het over van alles, over school, over jongens. Ik heb hier wel een stuk of vier vrijers gehad.”

Aanvaringen met oom agent

Touwtjespringen, fietsen, ‘koten’, slagballen, van put naar put lopen en natuurlijk voetballen, dat waren de favoriete spelletjes in de Jan Sonjéstraat. Het probleem rond voetballende jongens in een te kleine straat blijkt van alle tijden te zijn. Een oud-bewoner, die zijn jeugd in de straat heeft doorgebracht, herinnert zich de aanvaringen met politieagenten van het dichtbij gelegen bureau Duivenvoordestraat: „Dan had je de mogelijkheid dat je balletje werd afgepikt. Die agent kwam altijd de straat in op een fiets met een hele grote bel: ping pang! Op de wijs van die bel riepen wij dan: ‘De lul!’” Dierbare herinneringen koesteren de ex-bewoners aan de chique mevrouw Spitters, die zich niet te goed voelde om urenlang het springtouw te draaien, met om zich heen een grote kluit touwtjespringende kinderen. Nog steeds voelen ouders in de Jan Sonjéstraat zich betrokken bij alle kinderen in de straat. Een Kaapverdiaanse oud-bewoonster, een maand geleden verhuisd naar IJsselmonde („We hadden een groter huis nodig met een tuin, in een rustiger buurt waar kinderen veilig kunnen spelen”) denkt met weemoed aan het gevoel van onderlinge saamhorigheid, waarmee ouders en kinderen er samen op uittrokken: „We gingen samen naar het park, deden spelletjes. Al die leuke dingen mis ik. Wat dat betreft is het jammer dat we weg zijn gegaan.”

Plantdagen en straatdiners

Een grote rol bij het bevorderen van het saamhorigheidsgevoel spelen de activiteiten van de in 1991 opgericht straatgroep, die straatdiners en gezamenlijke plantdagen organiseert. Samen met Aad Lutgerink en Don Lassooij speelt Jan Poot een centrale rol bij deze activiteiten. Hij woont sinds 1954 in de straat. Oorspronkelijk komt hij uit Veendam. „Er is veel veranderd in de straat”, blikt hij terug, „vroeger woonden er alleen maar Nederlanders, nu leven wij met verschillende culturen.” Een ander opvallend verschil: „Vroeger had je alleen maar een fiets, die je gemakkelijk kwijt kom, nu hebben we allemaal een auto.” Zijn mooiste herinnering: „Toen ik mijn eigen huis kocht en hier kwam wonen met mijn gezin. Een waanzinnig goed huis voor die prijs. Het bewijs: ik woon er nog!”

Angstige ogenblikken

Even terug in de tijd wijdt ook een hoofdstuk vaan de Jan Sonjéstraat tijdens de Tweede Wereldoorlog. Beschreven wordt hoe bewoners zoveel mogelijk hun gewone leven probeerden voort te zetten. Ook in de Jan Sonjéstraat eiste de oorlog slachtoffers. Zoals de joodse bewoner van 35a, die werd afgevoerd nadat bleek dat niemand in de straat hem durfde te laten onderduiken. Het zoontje van de kleermaker (Wachsman) op 30b, Ietje (voluit Isaac (Ilan)) werd wel een helpende hand gereikt, maar zijn ouders konden niet van hem scheiden. Niemand uit dit gezin keerde terug. De angstige ogenblikken tijdens bombardementen — zoals de voor de Sicherheitsdienst bestemde ‘Bellebom’ — bleven veel oud-bewoners hun leven lang bij. „Mijn moeder en ik waren samen thuis toen we hoorden schieten”, vertelt een oud-bewoner, die de oorlog als kind meemaakte, „die bom viel schuin achter onze woning. Mijn moeder en ik stonden in een hoekje in een nis. Zo hebben wij elkaar vastgehouden. Was hij ontploft, dan had ik dit waarschijnlijk nooit kunnen vertellen.”

Onderschrift bij de foto De stemming zat er goed in tijdens het lied

Het 100-jarig bestaan van Jan Sonjéstraat

ingezonden mededeling

Het 100-jarig bestaan van de straat is niet niks geweest. We hebben er behoorlijk bij stil gestaan. Het boekje ‘Even terug in de tijd’ is goed gevallen en heeft een plekje in Rotterdam gekregen. De receptie bij Café Canim op de officiële dag, 7 maart 2000, waar de eerste exemplaren aan de bewoners werden uitgereikt was prima. De receptie in het Trefcentrum voor bewoners, oud-bewoners, genodigden en vele nieuwsgierigen was een ware happening. Tussen haakjes: er is een videoband van de receptie gemaakt. Als je in de straat loopt en om je heen kijkt zie je allerlei bakken vol met prachtige geraniums bloeien. Kleurrijk en mooi om te zien. Een echte verfraaiing. De afsluiting van onze festiviteiten rond het 100-jarig bestaan was het gezellige en goede diner dat voor en door elkaar was verzorgd op 3 juni 2000. Helaas werden we door de weersomstandigheden gedwongen het binnen te houden, terwijl een diner op straat de bedoeling was. Jammer! Dit alles hebben we gedaan om met elkaar de straat leefbaar te maken, te proberen er voor elkaar te zijn, elkaar te helpen om de straat schoon, heel, veilig en minder lawaaiig te maken. Bedankt voor alle spontane medewerking.

Jan Poot, Aad Lutgerink en Don Lassooij

Jubileum Sonjéstraat voor het nageslacht bewaard

Rotterdam — Ongeveer zestig bewoners en oud-bewoners van de Jan Sonjéstraat hebben zaterdag 10 maart 2001 het boekje waarmee zij het honderdjarig bestaan van hun straat afgelopen jaar hebben gevierd, ingemetseld in de muur van het pand 36a. Het boekje werd in een plastic koker gestopt, waarna de koker in een special daarvoor in de muur geboord gat werd geschoven. Daarna werd het gat dichtgemetseld en voorzien van en gedenkplaat van messing en koper. Op nummer 36a woont de aannemer Acioz. Afgesproken is dat wanneer hij ooit het pand verkoopt, in de verkoopacte wordt opgenomen dat het kostbare kleinood, dat de herinnering aan het honderdjarig bestaan voor het verre nageslacht moet waarborgen, in de muur verborgen zit. Zo kan er ook in de toekomst rekening worden gehouden met wat er achter de gedenkplaat verborgen gaat. De festiviteiten voor het honderdjarig bestaan van de Jan Sonjéstraat in de wijk Middelland hebben een jaar geduurd. Het inmetselen van het boekje markeerde het einde van een jaar vol feestelijkheden en festiviteiten in deze trotse zijstraat van de Middellandstraat, die ruim een eeuw geleden genoemd werd naar de landschapsschilder Jan Gabriël Sonjé.

Voorbeeld

De bewoners van de Jan Sonjéstraat zijn er trots op dat zij wonen waar ze wonen, en dat willen ze weten ook. „Het zijn mensen die op een fantastische wijze met hun woonstraat bezig zijn,” zei de Delfshavense deelraadsvoorzitter Harreman een jaar geleden toen de festiviteiten van start gingen. Hij roemde de bewoners om de hechte banden die zij met elkaar hebben en noemde de Jan Sonjéstraat een voorbeeld voor de gehele deelgemeente. Een speciale rol was er zaterdagmiddag 10 maart 2001 weggelegd voor de oudste bewoner van de straat, de 98-jarige J. van Hooijdonk, die de eer te beurt viel de gedenksteen te mogen onthullen. Van Hooijdonk woont al zeventig jaar in de straat en is daarmee het geheugen en het geweten van de straat. Veel van zijn herinneringen en van het fotomateriaal dat hij in de loop der tijden heeft verzameld, is terecht gekomen in het jubileumboek dat fotograaf Jan van der Ploeg en historicus Oscar Gelderblom over de straat hebben gemaakt. „Dit is een goede gelegenheid om elkaar weer eens te ontmoeten, ook de mensen die hier vroeger hebben gewoond,” zei mede-organisator A. Lutgerink. „We willen graag laten zien dat we een goede buurt zijn, dat de gezelligheid hier op een hoog peil staat.”

Onderschrift bij de foto Feest in de Jan Sonjéstraat. In rijm melden de bewoners er heel tevreden te zijn. Links de 98-jarige J. van Hooijdonk. Foto Dick Sluijter

Jan van Hooijdonk viert eeuwfeest

Hillegersberg — „Mag ik even kijken? Ja, keurig; u hebt mijn naam in één keer goed geschreven.”

De toon is gezet; Jan van Hooijdonk gaat op 29 juni 2002 honderd jaar met deze naam door het leven en dat wil hij graag correct op papier.

Zaterdag 29 juni 2002 viert de dan honderdjarige zijn verjaardag in de straat waar hij 72 jaar woont; de Jan Sonjéstraat. Zijn huis staat er nog steeds, maar sinds enige tijd verblijft Van Hooijdonk in het Reuma verpleeghuis.

Jan van Hooijdonk zag het levenslicht in de Bloemstraat in het oude westen. „Ik was nummer vier van de elf in het gezin en nu ben ik nog de enige. Mijn laatste jongere broer (92) is enkele maanden geleden gestorven.”

Na hun huwelijk woonde het echtpaar Van Hooijdonk anderhalf jaar in de Bloemkwekersstraat, waarna het eerst naar de Jan van Vucht- en later naar de Jan Sonjéstraat verhuisde.

„Daar was net een mevrouw aan het verhuizen toen ik langs liep. Is die woning al verhuurd?, vroeg ik haar. Ze dacht van niet en toen hadden wij geluk. Een benedenwoning met een kelder. Ik was stoffeerder en kon klusjes doen in mijn eigen kelder.”

Later startte Jan daar met een eigen stoffeerderij. „Ik werkte veel voor de Holland Amerikalijn. We kregen zoveel opdrachten, dat ik op een gegeven moment met zeven knechts werkte.”

Winkel

Jan en zijn echtgenote openden een meubelzaak in de Engelsestraat. „Dat liep goed, totdat ik een ongeval kreeg. Ik werd aan mijn knie geopereerd en dat betekende ook min of meer het einde van de zaak.”

Nadat zijn echtgenote op 85-jarige leeftijd was overleden reisde Jan elk weekend naar een van zijn drie dochters en schoonzoons. „Daar was ik altijd welkom. Inmiddels hebben we ook zes kleinkinderen en veertien achterkleinkinderen in de familie.”

Jan ging wat sukkelen en na een ziekenhuisopname werd besloten dat hij zou revalideren in het Reuma verpleeghuis. „Mijn huis heb ik nog aangehouden. Daarom vind ik het ook zo leuk om zaterdag 29 juni 2002 in mijn eigen straat tussen mijn mensen m'n verjaardag te vieren.”

Onderschrift bij de foto Jan van Hooijdonk is een rasechte Rotterdamse eeuweling.

(Foto: Seert)

Straatfeest voor actieve 100 jarige

Hillegersberg — Kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, neven, nichten, oudburen, kennissen, medehuisgenoten, de zaterdag 29 juni 2002 100 jaar geworden Jan van Hooijdonk had een feestje te vieren en daar deed iedereen aan mee.

Ter ere van zijn verjaardag boden de bewoners van Jan Sonjéstraat, samen met (klein)kinderen van ‘eeuweling’ Jan van Hooijdonk een straatfeest aan. Tot zes jaar geleden maakte Van Hooijdonk nog actief deel uit van de straatgroep Jan Sonjé.

„Opa werd 's morgens 29 juni 2002 met een busje gehaald vanaf het Reuma Verpleeghuis”, vertelt een van de (achter)kleinkinderen.

„'s Morgens 29 juni 2002 is daar een receptie gehouden. Tussen twee en vier uur is het straatfeest gevierd. We hebben nog even met elkaar de straat opgeruimd en daarna is de familie tot half tien 's avonds in het Van der Valk-restaurant geweest voor een buffet.”

Jan van Hooijdonk deed de hele dag 29 juni 2002 onvermoeibaar aan alle activiteiten mee. „Hij heeft genoten”, vertelt zijn nazaat. „Tijdens het straatfeest kwamen veel oude bekenden langs om samen met hem herinneringen op te halen en hem het beste te wensen voor de toekomst.”

Ook zondag 30 juni 2002 stond in het teken van de verjaardag van de eeuweling. „Het was dat opa het wat te koud vond, anders waren we ook nog een rondrit door het Lage Bergse Bos gaan maken.”

Om straks in alle rust te kunnen nagenieten krijgen Jan van Hooijdonk en de bewoners van het Reuma verpleeghuis een door een familielid gemaakt videoverslag van het verjaardagsfestijn.

Onderschrift bij de foto Jan van Hooijdonk vierde zaterdag 29 juni 2002 een straatfeest mee ter ere van zijn honderdste verjaardag.

(Foto: Eduard Engel)

Zaterdag 29 juni 2002 werd in de Jan Sonjéstraat een groot straatfeest gehouden ter ere van de 100-ste verjaardag van de heer J.L. van Hooijdonk. De heer van Hooijdonk woont maar liefst al 72 jaar in deze straat. Namens de deelgemeente Delfshaven bood voorzitter Tom Harreman een bloemetje aan.

Onderschrift bij de foto Foto: Jan van der Ploeg

Eeuwfeest voor oudste bewoner Jan Sonjéstraat, Jan van Hooijdonk

„Ik zou liever willen dat ik 72 werd”

door Ben van der Hee

Middelland — Al tweeënzeventig jaar woont Jan van Hooijdonk in de Jan Sonjéstraat. Binnenkort wordt hij honderd en dat moet natuurlijk op gepaste wijze gevierd worden. De actieve straatbewoners organiseren op zaterdag 29 juni 2002 een receptie voor Van Hooijdonk. De jarige zelf verblijft op dit moment in het Reumaverpleeghuis in Hillegersberg, maar ziet erg uit naar het feest in zijn straat.

Eén van de organisators van het feest, Aad Lutgerink, vertelt wat de plannen zijn. „We houden van twee tot vier 's middags een receptie voor zijn huis, nummer dertien. Veel langer zou te vermoeiend zijn voor de heer Van Hooijdonk. We hebben de hele familie uitgenodigd, bekenden en natuurlijk de straatbewoners.” Lutgerink, van huis uit maatschappelijk werker, verklaart de oorsprong van dit initiatief: „Een paar jaar geleden heb ik beloofd dat als hij honderd zou worden, ik iets zou organiseren, en belofte maakt schuld. Bovendien is het een leuke gelegenheid voor de straatbewoners om elkaar weer eens te ontmoeten.” De straatbewoners hebben ook geld ingezameld voor een cadeau. Besloten is om niet iets te kopen maar met het geld uitstapjes te financieren voor de heer Van Hooijdonk. „Bijvoorbeeld een dagje naar de dierentuin,” legt Lutgerink uit.

Natuurlijk zal er ook een vertegenwoordiger van het (deel)gemeentebestuur aanwezig zijn op de heugelijke dag. Tom Harreman, voorzitter van de deelgemeente Delfshaven, zal een speech houden. Verder is er gezorgd voor een draaiorgel om de middag muzikaal te omlijsten. Bij een feest horen slingers en vlaggen, ook daar zal voor gezorgd worden. Er zullen vlaggen hangen van alle twintig nationaliteiten die in de straat vertegenwoordigd zijn.

De jubilaris zelf organiseert nu natuurlijk niet mee, maar dat is in het verleden wel anders geweest.

De heer Van Hooijdonk spreekt met veel plezier over zijn jonge jaren. „Toen ik een jaar of tien, elf was zat ik op school, maar de relatie met de meester liep niet zo lekker. Eén keer in de week hadden we gymnastiek van een speciale gymleraar. De meester ging dan schriften nakijken en riep af en toe een leerling bij zich. Op een gegeven moment stond ik bij de meester en daar werd de gymleraar boos om, hij zei tegen de meester: „Wat u hier doet, moet u op school doen!” Vanaf dat moment mocht ik niet meer mee gymmen met m'n eigen klas.” Dat deze meester niet zijn grootste vriend was blijkt ook uit het voorval met zijn achternaam. Van Hooijdonk schreef zelf altijd zijn naam met ‘ij’, terwijl de meester van mening was dat het toch echt met een ‘y’ gespeld diende te worden. „Op een zekere dag was ik het school gaan zo zat dat ik wilde gaan werken. Dat mocht op zich wel van de hoofdmeester, als ik maar een baas kon vinden waar ik aan de slag kon. Gelukkig kon ik een betrekking krijgen bij een boekwinkel, dus kon ik weg van school.” Als kind ging Van Hooijdonk ook wel mee met zijn vader naar de Westerkerk op de Kruiskade en volgde ook zondagschool. Later verwaterde dat bezoek een beetje en kwam hij eigenlijk alleen nog op hoogtijdagen in de kerk. „Je had wel wat anders aan je hoofd, er moest geld verdiend worden.”

Op zeventienjarige leeftijd trad Van Hooijdonk in dienst bij Van Duin, een meubelzaak aan de Rochussenstraat. Er waren in die tijd veel werklozen en er was veel armoede. Om toch in dienst te kunnen blijven werd de volgende oplossing verzonnen. „Je moest de ene week wel werken en de week erop weer niet. Ik hoefde gelukkig niet te kuieren, zo noemde men dat, dus ik kon gewoon alle weken werken. Totdat mijn collega's daarover gingen zeuren bij de baas. Het gevolg was dat ik drie weken moest gaan kuieren. Op een zondag liep ik de directeur van Vroom en Dreesman, waar wij veel voor werkten, tegen het lijf en die vroeg waarom ik al drie weken niet geweest was. Ik legde uit dat ik moest kuieren en dat vond die man van V&D onbegrijpelijk dat ze iemand als mij lieten lopen. Hij vroeg me die maandagochtend langs te komen en dat heb ik gedaan. Hij bood me aan al het werk door mij te laten doen en vroeg of ik ergens kon werken.” In de tussentijd was Van Hooijdonk verhuisd naar de Jan Sonjéstraat en had de beschikking over een souterrain, wat uitstekend geschikt was voor dit doel. Op deze manier begon het eigen bedrijf, waar later wel zeven mensen in dienst traden. Een bedrijfsauto werd overgenomen van de melkboer die naar Australië emigreerde.

In de Tweede Wereldoorlog was het minder goed toeven in de stad. Er werden regelmatig bombardementen uitgevoerd, eerst door de Duitsers, daarna door de geallieerden. De bewoners van de Jan Sonjéstraat hebben Joodse gezinnen en volwassen mannen weggevoerd zien worden en in de winter van 1944-1945 is zelfs een man uit de straat overleden door de honger.

De toen bijna veertigjarige Van Hooijdonk besloot met wat andere straatbewoners om zich niet alles te laten gezeggen door de bezetters. Zo moesten de burgers hun telefoontoestel inleveren. Een man uit de straat was handig met telefoons en demonteerde die van Van Hooijdonk, die het toestel vervolgens verstopte. „Toen kwamen ze om de telefoon op te halen, maar die was er natuurlijk niet. Ze hebben heel het huis doorzocht, maar gelukkig hebben ze het toestel niet gevonden.” De dag waarop de oorlog over was liet Van Hooijdonk de telefoon weer ophangen. „Terwijl die man het toestel aan het ophangen was, werd er al gebeld: het stadhuis. Ze vroegen wat ik met een telefoon deed, of ik niet van de verkeerde kant was geweest. Toen ze hoorden hoe de vork in de steel stak feliciteerden ze me; ik was de eerste Rotterdammer met telefoon.”

De straat

„Ik ben gek op de straat en op mijn huis,” zegt Van Hooijdonk met de nodige weemoed in zijn stem. „Ik zou graag weer eens thuis zijn, als ik binnenstap komen alle herinneringen terug. Aan mijn vrouw, die inmiddels overleden is, de kinderen en het werken in de kelder.” Hoewel hij niet geheel ontevreden is over de verzorging in het verpleeghuis waar hij nu zit, is zijn grote wens om nog één dag per week aan de Jan Sonjéstraat te verblijven. „Ik voel me één met m'n huis.”

De betrokkenheid met de straat is bij de heer Van Hooijdonk altijd al groot geweest. Hij zorgde er persoonlijk voor dat mensen de straat schoon hielden en dat een ieder zich fatsoenlijk gedroeg. Als automobilisten bijvoorbeeld het eenrichtingsverkeersbord negeerden ging hij midden op de weg staan om ze terug te sturen. Over de properheid van de straat zegt hij: „Vroeger werd het koper gepoetst, de pui schoongemaakt en de stoep geschrobd. Vandaag de dag is dat helaas niet meer zo vanzelfsprekend. Als ze een flesje leegdrinken dan gooien ze het gewoon op straat.”

Toen er in het jaar 2000 een boekje, ‘Even terug in de tijd’, werd samengesteld over honderd jaar Jan Sonjéstraat, heeft de heer Van Hooijdonk daar ook zijn medewerking aan verleend. Naast de verhalen die hij kon vertellen over vroeger tijden heeft hij ook foto's uit het privéalbum ter beschikking gesteld.

Leven na de honderd

Een paar dagen geleden hebben de heer Van Hooijdonk en andere bewoners van het verpleeghuis de avondvierdaagse gereden. Lopen was er niet meer bij helaas, maar toch waren het mooie ritten en leverde het bovendien nog een medaille op ook. Stilzitten is iets waar Jan van Hooijdonk moeite mee heeft. Hij houdt zich nog graag bezig met klaverjassen, dammen, domino's en zelfs zingen. Hij moet wel bekennen dat alles moeilijker gaat, „Ik zou liever willen dat ik tweeënzeventig werd. Het slijt allemaal, de ene keer heb ik hier pijn de andere keer daar.” Ook het leven in een verpleeghuis is niet altijd even makkelijk. „Ik kan niet zelf bepalen wanneer ik in en uit bed ga en dat is vervelend. Soms lig ik een half uur te wachten voordat ik uit bed kan.” Zijn grootste wens voor na de honderd is dat hij langzaam afscheid kan nemen zowel van de straat als van de familie.

Mensen als Jan van Hooijdonk hebben Rotterdam groot gemaakt, daar mag de stad trots op zijn en hen koesteren zolang zij nog leven.