Jan Sonjéstraat

Geboren:

Josiena Maria Tuynenburg Muys.

Jan Sonjéstraat 30a.

Rotterdam, 13 Juli 1909.

5

Naaisters

en aankomende Naaisters gevraagd voor dadelijk. Adres: B. Theunissen, Jan Sonjéstraat 30B.

26929 6

Bekendmaking.

Mejuffrouw Verhagen. Somnambule, werkzaam met de geheime machten der physionomie, slaapt voor alle ziekten en ongesteldhedon en geeft raad in alle duistere zaken. Is verhuisd van Tuindersstraat 37 naar Jan Sonjéstraat 30B, bij 1ste Middellandstraat. Spreekuren van 10-10.

Dankbetuiging.

Bij aankoop van een pakje Sodex, mocht ik daarin aantreffen een bon welke recht geeft op een paar prachtige Zilveren Bloemvaasjes, waarvoor ik hierbij de Vereenigde Zeepfabrieken te Zwijndrecht beleefd dank zeg.

Rotterdam, 3 December 1921, M. Waaleman, Jan Sonjéstraat 30b, Rotterdam.

70637 40

Heden overleed tot onze diepe droefheid, na een langdurig lijden, mijn geliefde Echtgenoot, onze lieve Vader, Behuwd- en Grootvader, de Heer

Jakob Pieter Wijntjes,

in den ouderdom van 67 jaren.

Uit aller naam,

Weduwe H. Wijntje-Kappers.

Rotterdam, 22 December 1923.

Jan Sonjéstraat 30a.

Geen bloemen.

De teraardebestelling zal plaats hebben Dinsdag 25 december 1923 aanstaande op Algemene Begraafplaats Crooswijk. Vertrek van het Sterfhuis ten 1 ure.

24

Mooie gemeubileerde

zolderkamer

op vrij Bovenhuis, straatzijde, 2 Personen of alleen. Electrisch licht, Kasten, Waterleiding, benedenhuis,* bovenhuis Jan Sonjéstraat Nummer 30a.

Aangeboden:

mooi frisch gemeubileerd Kamertje, met of zonder Pension, alle gemakken, klein Gezin, vrij Bovenhuis, net iemand, benedenhuis, bovenhuis Jan Sonjéstraat 30a.

Gevraagd:

Voor het Vestenvak een Meisje, 14 jaar, en een Jongen, 14 jaar, voor Boodschappen. S.A. Dekkers, Jan Sonjéstraat 39a.

Gevraagd:

beslist net Meisje in de Huishouding. Zich melden na 6 uur Jan Sonjéstraat 30b.

Wordt lid van de Katholieke Staatspartij!

Aanmelding voor 1 Januari 1939!

Er is velerlei in de huidige wereld, waartegen geest en hart van den katholieken Nederlander (en niet van hem alleen gelukkig) in opstand komen. Welk onheil blinde staatszucht brouwen kan, zien wij letterlijk voor onze oogen en na een verontwaardigd protest welt in ons hart de bede, dat toch de Nederlandsche samenleving voor zulke geweldenarij moge behoed blijven.

Bij zulk protest en bij die bede mogen wij het intusschen niet laten. Het zou weinig baten, indien wij niet, door een hechte politieke eenheid te vormen, met succes de wacht konden betrekken rond ons eigen erf. Dat kan niet beter geschieden dan indien zooveel mogelijk alle Nederlandsche katholieken zich aansluiten bij de Katholieke Staatspartij.

Heusch, het is niet voldoende, dat katholiek Nederland een millioen stemmen uitbrengt. Door een massale organisatie, ook op politiek gebied, moet het kracht bijzetten aan zijn positie in ons staatkundig leven.

De katholieken van Rotterdam denken op dit laatste punt veel te laks. Het is en blijft verkeerd, zich afzijdig te houden van de politieke organisatie.

Reeds in het belang van een goeden gang van zaken bij de komende dubbele verkiezingen van 1939 is het gewenscht, dat zooveel mogelijk allen aan de voorbereidende werkzaamheden deelnemen: de samenstelling van de groslijst voor staten- en raadsstembus en de vaststelling der definitieve candidatenlijSint

Maar wil men daaraan medewerken en aldus zijn rechtmatigen invloed uitoefenen op de vertegenwoordiging in staten en raad, dan is het noodzakelijk, zich vóór den 1en Januari 1939 aanstaande op te geven voor het lidmaatschap.

Men talme dus niet langer en zende zijn naam en adres aan een der onderstaande afdeelings-secretarissen van „Recht en Orde”:

Sint Lambertus: J. Willemsen, Gelderschekade 23; Sint Barbara: W.W. Reys, Boezemsingel 15b; Heilige Kruisvinding: J.M. Engwirda, Treek 26; Heilige Michael: H. Harte, Quintstraat 24b; Heilige Martelaren van Gorcum: H.L. van de Roer, Steven Hoogendijkstraat 35; Heilige Elisabeth: J. M. Kofflard, Jan Sonjéstraat 30; Sint Willibrord: Protestantse Gezindte Pattijn, Veelzigtstraat 29a; Sint Hildegardis: G. J. F. Groothoff, Heer Kerstantstraat 92a; Heilige Nicolaas: H. Malten, Schiedamscheweg 278b; Heilige Familie. A.J.J. van Vlijmen, Gordelweg 199; Heilige Dominicus: M.M. Bronmans, Keizerstraat 22; Heilige Antonius van Padua: C. van der Pas, R. Rottekade 63; Onze Lieve Vrouwe van de H. Rozenkrans: J A. Burcksen, Schefferstraat 21b; Heilige Laurentius: H.E. van der Brule, Nieuwstraat 33; Heilige Rosalia: H.J. van Leeuwen, Oppert 95; Heilige Theresia: H. Nortier, Zeisstraat 14b; Heilige Franciscus van Assisië en Marg. Maria Alacoque: A.C. Weygertse, Transvaalstraat 24b; Heilige Bonifacius: Corvelyn, Streefkerkstraat 9b; Heilige Hart: S. Suyker Pzn., Kruisstraat 27; Sint Joseph: J.B. Weykamp, Diergaardesingel 59; Sint Antonius Abt: A.B. Schiphorst, Bruijnstraat 46 ; Onze Lieve Vrouw Onbevlekt Ontvangen: Ph. Kanters, Westzeedijk 48; Onze Lieve Vrouw van Lourdes: J.H.C. Jansen, Meeuwenstraat 14b.

Rooms Katholieke metaalbewerkers organiseert u

Adressen van aanmelding: J.M. Kofflard, Jan Sonjéstraat 30: Th. van Son, Raephorststraat 98: J. Snethorst, Spanjaardstraat 137d: P. Kegel, Rosestraat 70.

De Stichting „CABA”

(Commissie van Advies en Beheer voor Afwezigen)

Verzoekt hen, die iets te vorderen hebben van of verschuldigd zijn aan na te noemen afwezigen, dan wel gelden, goederen of andere waarden voor of van hem/haar in bezit of bewaring hebben of met hen in eenigerlei rechtsbetrekking staan, hiervan binnen 8 dagen schriftelijk opgave of mededeling te doen aan onderstaand adres. Achterhouden van goederen is strafbaar.

André van Dantzig en Rosa van Dantzig-Sanders, Oude Binnenweg 75

Eduard van Dantzig en Sara van Dantzig-Sanders, Beukelsweg 70;

Levie Ensel, Bierslootsteeg 8, Vlaardingen;

Samuel Fekete en Adele Fekete-Farkas, Teilingerstraat 35;

N.A. Frank en M. Frank-Ensel, Zwaanshals 200;

Joachim van Gelderen, Henegouwerlaan 396;

Harry Hachenberg, Warmoezierstraat, daarna Boreelstraat;

Eliazar Hamburger en Elisabeth Hamburger van der Berg, Schieweg 60A;

Mevrouw B. van Stralen-Van Straten, tot 1940 gewoond hebbende Maaskade 109B;

David Tenenbaum, Jan Porcellisstraat 8;

Alter Wachsman en Temera Wachsman-Schaufel, Jan Sonjéstraat 30;

B. Weinberg, Vredehofweg 42;

Wulf Wurszup en Scheine Dina Salmanowitz, Vlaggemanstraat 39B;

J. van der Heim en Roselle van der Heim-De Jongh, Mathenesserweg 21

Weduwe Betty van Kleef-Ensel, Zwaanshals 292B;

Abraham van Koppelen, Agniesestraat 26;

Alexander van Koppelen, Noordsingel 24;

M. Koster, Mathenesserlaan 229;

Marcus Lagrand, Schieweg 11A;

Mevrouw R. Polak-Koster, Burg. Meineszlaan 25;

Jacques Poppers en E. Poppers-Cohen, Burg. Meineszlaan 76B;

Henri Marc Ronkel, Burg. Meineszlaan 121;

Suzanna Roodenburg-Sanders, Jan Porcellisstraat 8;

Abraham van der Sluijs en Chr. van der Sluijs-Ensel, Zwaanshals 200;

De secretaris

Rotterdam, 7 October 1946.

Graaf Florisstraat 36.

(Zie https://wachsman.nl voor meer informatie over de familie Wachsman)

10,000 Stuks electrische soldeerbouten

350 Watt 220 en 127 Volt ƒ12.80 voor export te koop aangeboden.

Gelieve schriftelijk te reflecteren aan Handelsonderneming E.T.A., Jan Sonjéstraat 30a, Rotterdam.

Oproeping

Allen, die iets te vorderen hebben van, verschuldigd zijn aan of onder zich hebben van of als erfgenaam aanspraak menen te kunnen doen gelden op de onbeheerde nalatenschap van

Alter Hirsch Wachsman

geboren te Cieszanow (Rusland) op 28 Augustus 1894, laatstelijk gewoond hebbende te Rotterdam, Jan Sonjéstraat 30b en overleden te Sobibor (Polen) op 30 April 1943, wordt verzocht hiervan kennis te geven aan of afgifte te doen aan ondergetekende, uiterlijk op 30 Juni 1953.

Rotterdam, 12 Mei 1953.

De curator:

R. Schiferli

van der Dussenstraat 6a.

(Zie https://wachsman.nl voor meer informatie over de familie Wachsman)

Morgen donderdag 8 november 1962 worden

Yvonne en Johnny

6 jaar.

Familie Smeets

Jan Sonjéstraat 30a

Niet opvoeden

Op de TV werd ons een programma voorgeschoteld waarin men liet zien hoe men stieren fokt voor wellustigen in Spanje. We mochten nog net zien hoe zo'n jong beest werd gebrandmerkt, maar toen het ‘grote’ moment aanbrak waarop de stier in de arena moest vechten, werd de film afgebroken. Dat mochten we niet zien.

Akkoord. Het is een wreed schouwspel; maar laat ons, TV-kijkend Nederland, verschoond blijven van beelden ‘van mens tegen mens’. Het is voor onze kinderen en voor ons huiveringwekkend en niet bepaald opvoedend.

N.J. Smeets,

Jan Sonjéstraat 30a,

Rotterdam.

Dierenrijk

De kinderen van mevrouw N.J. Smeets, Jan Sonjéstraat 30a, kwamen zaterdagmiddag 6 juli 1963 met een in deze straat loslopende hond thuis. De hond is bruin met zwart, rulgharig en het is vermoedelijk een foxterriër. Wil de eigenaar deze hond zo spoedig mogelijk afhalen?

Huizenveiling

Openbare verkoping van onroerende goederen door de N.V. Notarishuis op 5 februari 1964 in de Blauwe Zaal van de Koopmansbeurs te Rotterdam.

Definitieve afslag. Notaris R.A. van der Poll: 1. pand en erf Rodenrijselaan 40, inzet ƒ19.800, afslag ƒ19.800. Notaris L.A.J. Schuurs en Th.J.J.M. Havermans: 2. pand en erf Ruilstraat 34, inzet ƒ18.000, 3. pand en erf Ruilstraat 36, inzet ƒ18.800, 4. pand en erf Ruilstraat 38, inzet ƒ19.000, afslag tezamen ƒ56.300; 5. pand en erf De Jagerstraat 54, inzet ƒ19.600, afslag ƒ19.600; 6. pand en erf De Jagerstraat 60, inzet ƒ20.000, afslag ƒ20.010; 7. pand en erf De Jagerstraat 62, inzet ƒ20.200, afslag ƒ20.200; 8. pand en erf De Jagerstraat 56, inzet ƒ21.000, 9. pand en erf De Jagerstraat 58, inzet ƒ22.000, afslag tezamen ƒ43.600.

Voorlopige afslag. Notaris mr. T. Leopold en H.A. Heitkamp, Arnhem: 10. pand en erf Jan Sonjéstraat 30 ƒ17.400; 11. pand en erf Jan Sonjéstraat 32 ƒ18.600; 12. pand en erf Jan Sonjéstraat 34 ƒ18.000. Notaris mr. T. Leopold: 13. pand en erf Blankenburgerpark 150 ƒ25.600; 14. pand en erf Burgemeester Meineszlaan 119 ƒ44.000; 15. pand en erf Davidsstraat 21 ƒ15.400.

Militairen

Met ontsteltenis las ik over de brand door het optreden van militairen, waardoor boer Bosgoed in Oosterhout zo zwaar is getroffen. Ook ik heb mijn herinneringen, aan militairen in die buurt.

Toen we met vakantie waren in een kamphuis dat ligt aan het eind fan de weg van boer Bosgoed, en dat geheel omgeven is met prikkeldraad en aan het hek een bordje Verboden toegang voor onbevoegden heeft kwamen op een dag mijn kinderen gillend binnenstormen. Er bleken militairen met groen en zwart gecamoufleerde gezichten op het kampterrein aan het oefenen. Ik heb direct de militaire politie gebeld in Oosterhout, die mij vroeg de commandant te zeggen onmiddellijk het terrein te ontruimen.

De militairen (er kwamen er nog meer) verlieten het terrein dwars door het prikkeldraad en het korenveld van boer Bosgoed, alles vertrappend. 's Nachts waren ze weer present, we hebben geen oog dichtgedaan. Het jaar daarop hielden ze weer een oefening, het leek wel of de hel losgebarsten was, granaatwerpers, mitrailleurs, echt iets voor je vakantie.

We gaan naar dit kamphuis omdat het aan grote gezinnen zeer goedkoop verhuurd wordt. Maar als we dit jaar weer zo'n last van die militairen hebben, dan is dit het laatste jaar.

N.J. Smeets

Jan Sonjéstraat 30a

Rotterdam.

Zondag 8 november 1964 wordt onze tweeling

Yvonne en Johnny

8 jaar.

Familie Smeets

Jan Sonjéstraat 30a

Alleen „Lange Mina” is er nog

„Nog even, dan zullen we jou niet meer zien,

Je moet ook nog wijken voor lijn 15 en 10.

Herinnering blijft: rooie Naat, Catrien,

Dat wordt in mijn dagboek geschreven;

Mijn steenkoude handen van vis en ijs,

Jouw vishal was bepaald geen ijspaleis

'k Zal steeds aan je denken, al wordt ik oud en grijs,

Dat staat in mijn dagboek te lezen.”

Ziedaar een couplet uit een gedicht van N.J. Smeets (Jan Sonjéstraat 30A Rotterdam) over het verdwijnen van de Rotterdamse visafslag.

Het doet een beetje Jordaans aan, dit vers. Uit het begeleidende briefje blijkt echter, dat het recht uit een Rotterdams hart komt. Luister maar:

„Ik zelf ben al bijna 20 jaar werkzaam bij de Gemeentelijke Visafslag, die zoals u reeds lang bekend is, binnenkort zijn deuren voorgoed zal sluiten. Wat wij nooit hadden kunnen denken zal over enige weken waarheid zijn. Een koud en tochtig beroep waar ik in de loop der jaren van ben gaan houden en dat iets bijzonders was. Vele vrouwen heb ik zien komen en ook weer helaas zien gaan, zonder dat hun plaats werd ingenomen. Alleen „Lange Mina” (mevrouw M. Bouwman) is nog als enige visvrouw over. Maar ook zij komt niet meer zo heel vaak aan de Vismarkt. Jammer, heel erg jammer….. en dat in zo'n wereldstad als Rotterdam”.

ƒ36,— nog te veel

Ik ben het volkomen eens met andere briefschrijvers over de verhoging van het kijkgeld. We zijn ja-knikkers en slikken maar alles. Het is vast pandoer dat de prijsverhogingen van suiker, boter, brood en dergelijke altijd op zaterdagavond worden gepubliceerd. Mijn tv kunnen ze komen verzegelen. De hele enkele keer dat er een leuk programma is, is met ƒ36,— nog te duur betaald.

N.J. Smeets

Jan Sonjéstraat 30a, Rotterdam 3.

Vrijdag 8 novembere 1968 hopen onze lieve tweeling

Yvonne en Johnny

hun twaalfde verjaardag te vieren.

Familie N.J. Smeets

Rotterdam, Jan Sonjéstraat 30a.

Ondanks (naar wij hopen) een korte scheiding, hopen

Yvonne en Johnny

hun 13e verjaardag te vieren, op 8 november 1969. Gordelweg 160.

Jan Sonjéstraat 30a,

Familie N.J. Smeets.

Tuberculose-onderzoek

Ik was nogal verbaasd over het bericht dat het jaarlijks onderzoek op tuberculose op de scholen in, het vervolg eens per vier jaar zal plaatsvinden. Alleen aan ouden van dagen en buitenlandse arbeiders zal nog speciale aandacht worden geschonken. Het steeds kleiner worden van het aantal tuberculose-gevallen wordt, tot mijn nog grótere verbazing, door het ministerie van Volksgezondheid een ontwikkeling genoemd, die het thans nog toegepaste, zeer kostbare onderzoek niet langer noodzakelijk maakt. Met andere woorden: het is te duur! Dat is het kardinale punt.

In een radiopraatje op 10 november 1969 jongstleden zei de directeur van het Consultatiebureau in Rotterdam: het zou een dwaasheid en een grote domheid zijn wanneer wij ons consultatiebureauwezen op dit moment zouden liquideren. Dat men speciale aandacht aan buitenlandse arbeiders besteedt, spreekt vanzelf, maar wat doet men met hen die hier clandestien komen werken en die juist een groter gevaar vormen? Tuberculose is tegenwoordig niet meer zo gevreesd als vroeger, maar daar ik zelf enkele kinderen ermee heb liggen vraag ik mij af: moet men nu niet extra op zijn hoede zijn?

N.J. Smeets

Jan Sonjéstraat 30a, Rotterdam

Maanden in 't donker voor Bellebom

Rotterdam — Bewoners in 21 panden in de Bellevoysstraat en Jan Sonjéstraat in Rotterdam willen een tegemoetkoming van het GEB voor het blinderen van de achterkant van hun woningen. De houten planken dienen als veiligheidsmaatregel maar nemen ook drie maanden lang het daglicht weg. Het GEB heeft volgens de bewoners nog niet gereageerd op hun verzoek om een bijdrage in de extra energiekosten.

Vanaf 13 januari 1988 moeten alle woningen in een straal van 25 meter rond de plek waar de bom ligt zijn afgeschermd. Op die dag wordt een damwand geslagen rond het projectiel dat nog diep in de grond zit. Tijdens het heien en het afwateren van de grond is er een geringe kans dat de vliegtuigbom uit 1944 per ongeluk explodeert.

De feitelijke ruiming staat gepland op zondag 27 maart 1988. Dan zullen duizenden mensen in de wijk Middelland hun huizen uit moeten. Tot die tijd blijven de planken zitten aan de achterzijde van de woningen Jan Sonjéstraat 14 tot en met 34 en de Bellevoysstraat 33, het pand waar de bom schuin achter ligt.

Tweede bom

De EOD heeft onlangs een tweede ‘hoop staal’ ontdekt, ongeveer twintig meter naast de eerste bom. Ook rond dit vermoedelijk tweede projectiel wordt een damwand geslagen op 27 januari 1988. Op 13 en 27 januari 1988 moeten de bewoners in de 21 panden dicht bij de bom hun huis uit. Er zijn genoeg opvangplaatsen voor deze mensen maar de meesten zullen een dag doorbrengen bij vrienden en familieleden.

De heer en mevrouw Van Brenkelen in de Jan Sonjéstraat gaan naar hun twee kinderen in Blijdorp. „Bij de een gaan we op de koffie, bij de ander op de thee. Dan hebben we ze meteen alletwee weer gehad,” zegt mevrouw Van Brenkelen. Zij maken zich zorgen over hun huisraad als zij weg zijn. „Er komt bewaking maar ik ben er niet echt gerust op,” zegt de heer Van Brenkelen.

Onderschrift bij de foto De heer Van Brenkelen: „Er komt bewaking maar ik ben er niet echt gerust op.” (Foto Rob Cornelder)

Jan Sonjéstraat 100 jaar

door Ineke Westbroek

„In deze straat lukt het om mensen die heel erg van elkaar verschillen bij elkaar te krijgen.” Een grote kracht van de honderdjarige Jan Sonjéstraat, vindt Aad Lutgerink, die al eenendertig jaar in de straat woont. Als onderstreping van zijn stelling wapperden in de Jan Sonjéstraat de vlaggen van alle nationaliteiten van mensen die er wonen.

Uit het gedenkboekje ‘Even terug in de tijd’, dat is samengesteld door de straatgroep Jan Sonjé en geschreven en geïllustreerd is door de bewoners Oscar Gelderblom en Jan van der Ploeg, valt op te maken dat de mensen in de Jan Sonjéstraat zowel in het heden als in het verleden een hechte groep hebben gevormd. Tijdens de jubileumreünie, die de straatgroep op 11 maart 2000 in het Trefcentrum organiseerde, werd het eerste exemplaar uitgereikt aan de oudste bewoner, de heer Jan van Hooijdonk (97).

Even terug in de tijd beschrijft de afgelopen honderd jaar Jan Sonjéstraat en geeft een beeld van de straat anno nu. Veel voormalige bewoners hebben meegewerkt aan het boek, door oude foto's aan te leveren. De oud-bewoners, die verspreid over het hele land blijken te wonen, reageerden op oproepen in kranten, die de straatgroep had geplaatst. De familie Knulst, die van 1925 tot 1935 met negen broertjes en zusjes op 33b woonde, vond het leuk om gehoor te geven aan de oproep voor foto's en deelname aan de reünie. Zij hebben hun straatje nooit kunnen vergeten. De heer Knulst, die tegenwoordig in Berkel en Rodenrijs woont, weet nog precies alle bedrijfjes in de straat, zoals de boordenwasserij waar zijn vader de boorden liet stijven. Ook de garen- en bandzaak van de gezusters Ladage ligt hem nog vers in het geheugen: „Daar was een blinde muur. Als we daar met ballen tegenaan gooiden, kwamen ze naar buiten, want die ballen belandden wel eens tegen de ramen.” Zijn zus (zij woont alweer vele jaren in Schiebroek) weet nog hoe zij 's avonds, gezeten op de tuintrap, urenlang over de schutting met haar buurmeisje zat te kletsen: „We hadden het over van alles, over school, over jongens. Ik heb hier wel een stuk of vier vrijers gehad.”

Aanvaringen met oom agent

Touwtjespringen, fietsen, ‘koten’, slagballen, van put naar put lopen en natuurlijk voetballen, dat waren de favoriete spelletjes in de Jan Sonjéstraat. Het probleem rond voetballende jongens in een te kleine straat blijkt van alle tijden te zijn. Een oud-bewoner, die zijn jeugd in de straat heeft doorgebracht, herinnert zich de aanvaringen met politieagenten van het dichtbij gelegen bureau Duivenvoordestraat: „Dan had je de mogelijkheid dat je balletje werd afgepikt. Die agent kwam altijd de straat in op een fiets met een hele grote bel: ping pang! Op de wijs van die bel riepen wij dan: ‘De lul!’” Dierbare herinneringen koesteren de ex-bewoners aan de chique mevrouw Spitters, die zich niet te goed voelde om urenlang het springtouw te draaien, met om zich heen een grote kluit touwtjespringende kinderen. Nog steeds voelen ouders in de Jan Sonjéstraat zich betrokken bij alle kinderen in de straat. Een Kaapverdiaanse oud-bewoonster, een maand geleden verhuisd naar IJsselmonde („We hadden een groter huis nodig met een tuin, in een rustiger buurt waar kinderen veilig kunnen spelen”) denkt met weemoed aan het gevoel van onderlinge saamhorigheid, waarmee ouders en kinderen er samen op uittrokken: „We gingen samen naar het park, deden spelletjes. Al die leuke dingen mis ik. Wat dat betreft is het jammer dat we weg zijn gegaan.”

Plantdagen en straatdiners

Een grote rol bij het bevorderen van het saamhorigheidsgevoel spelen de activiteiten van de in 1991 opgericht straatgroep, die straatdiners en gezamenlijke plantdagen organiseert. Samen met Aad Lutgerink en Don Lassooij speelt Jan Poot een centrale rol bij deze activiteiten. Hij woont sinds 1954 in de straat. Oorspronkelijk komt hij uit Veendam. „Er is veel veranderd in de straat”, blikt hij terug, „vroeger woonden er alleen maar Nederlanders, nu leven wij met verschillende culturen.” Een ander opvallend verschil: „Vroeger had je alleen maar een fiets, die je gemakkelijk kwijt kom, nu hebben we allemaal een auto.” Zijn mooiste herinnering: „Toen ik mijn eigen huis kocht en hier kwam wonen met mijn gezin. Een waanzinnig goed huis voor die prijs. Het bewijs: ik woon er nog!”

Angstige ogenblikken

Even terug in de tijd wijdt ook een hoofdstuk vaan de Jan Sonjéstraat tijdens de Tweede Wereldoorlog. Beschreven wordt hoe bewoners zoveel mogelijk hun gewone leven probeerden voort te zetten. Ook in de Jan Sonjéstraat eiste de oorlog slachtoffers. Zoals de joodse bewoner van 35a, die werd afgevoerd nadat bleek dat niemand in de straat hem durfde te laten onderduiken. Het zoontje van de kleermaker (Wachsman) op 30b, Ietje (voluit Isaac (Ilan)) werd wel een helpende hand gereikt, maar zijn ouders konden niet van hem scheiden. Niemand uit dit gezin keerde terug. De angstige ogenblikken tijdens bombardementen — zoals de voor de Sicherheitsdienst bestemde ‘Bellebom’ — bleven veel oud-bewoners hun leven lang bij. „Mijn moeder en ik waren samen thuis toen we hoorden schieten”, vertelt een oud-bewoner, die de oorlog als kind meemaakte, „die bom viel schuin achter onze woning. Mijn moeder en ik stonden in een hoekje in een nis. Zo hebben wij elkaar vastgehouden. Was hij ontploft, dan had ik dit waarschijnlijk nooit kunnen vertellen.”

Onderschrift bij de foto De stemming zat er goed in tijdens het lied

Herdenking

Wij woonden in de Jan Sonjéstraat 30A. Het bovenhuis. Ik ben geboren in 1934. Beneden ons, op 30B, woonde een joodse familie. De familie Wachsman. Een gezin met twee kinderen van mijn leeftijd. Benno, geboren op 23 augustus 1933 en Itjoe, geboren op 16 september 1935. Benno was mijn vriendje. We speelden samen en soms mocht ik mee eten. Grote matzes. We konden met de hele familie bij hen in de kelder schuilen als de bommen vielen. Als we samen gingen lezen in zijn ‘Bijbel’, deed hij zijn keppeltje op. Ik knoopte dan een zakdoek op mijn hoofd. We speelden veel buiten, met veel vriendjes, tot 7 uur. Dan kwam zijn moeder naar buiten, klapte in haar handen, en riep: „Benno, Itjoe, binnen komen, ies kenoeg for fandaag.” Tot die ochtend in 1943, 's morgens om 5 uur. Toen zijn ze weggehaald. Wat heb ik gehuild. Itjoe, de jongste, was een blond jongetje. Mijn ouders boden aan hem onder te brengen bij familie in Limburg. Ze deden dat niet, omdat de moffen hadden gezegd, dat de gezinnen bij elkaar moesten blijven. Dat was beter voor de eindbestemming. Samen zijn en werken. De eindbestemming was Sobibor. Ze zijn daar omgebracht 30 april 1943. We blijven aan hen denken.

Frans Kofflard

franskofflard@gmail.com

(Zie https://wachsman.nl voor meer informatie over de familie Wachsman)